Een alternatieve passietijd
Ja, ik had er graag één bezocht in deze tijd. Maar net als vorig jaar kregen we een mail dat het concert met een jaar is uitgesteld, en dat een live uitvoering van Bachs meesterwerk er weer niet in zit. Het is vaste prik voor me geworden om gedurende deze tijd van het jaar naar de Matthäus Passion te luisteren. En met mij vele Nederlanders. Prachtig natuurlijk. Maar telkens hetzelfde geeft ook iets voorspelbaars. Verander je de soundtrack van de veertigdagentijd, dan zou het best eens kunnen dat je weer met andere ogen de tijd richting Pasen beleeft. En daar daag ik dan ook graag toe uit.
Als startpunt heb ik zes stukken muziek in een playlist op Spotify gezet. En het lijkt me heel aardig dat lezers van dit winterdagje de muziek beluisteren en er muziek aan toevoegen. Het is een “collaborative playlist” waar je zelf muziek aan toe kunt voegen. Klik om bij de afspeellijst terecht te komen (onderaan staat ook een link, voor als het klikken niet werkt).
Een korte toelichting op de muziek die ik erin heb gezet.
Om te beginnen: Zuid-Amerikaans opzwepende ritmiek. Het enthousiasme van de hosanna-schreeuwende menigte met Palmpasen stel ik me zo voor? Het zet de Markuspassie van Osvaldo Golijov in gang. Hoewel ik de rest van dit werk moeilijk te luisteren vind, geeft deze opening de uitgangspositie van de lijdensweg een heel ander karakter.
Hoewel je de lofzang van Maria mogelijk meer zou associëren met Advent, volgt het Magnificat van Vladimir Godár daarna. Wennen aan de klank van de stem en de Slavische tongval, maar het is prachtig zonder zoet te zijn. Het zwaard dat bij de aankondiging van haar zwangerschap door Maria’s ziel snijdt is duidelijk voelbaar in deze muziek.
In “Christian Zeal and Activity” hoor je gedeeltes uit een in stukken gehakte preek van een charismatische dominee. Je moet een beetje geduld hebben bij het luisteren naar dit stuk, maar zeker als naar het einde toe de harp begint mee te plukken, wordt je begaandheid met deze mens geprikkeld.
Onlangs verscheen een nieuwe opname van “Der Leiermann”, een lied dat gaat over een reiziger die een muzikant ontmoet. De muziek speelt maar door, maar wordt door niemand ooit gehoord. Uiteindelijk vraagt de reiziger of deze hem mag vergezellen. Naar de betekenis van het lied wordt gegist…
Van zoveel melancholie vergeet je nog eens de ruwheid. Dat is wel over als je het uithoudt tot het vijfde muziekstuk: “Mother, Behold Thy Son”. Eén van de zeven kruiswoorden. In de pijn wordt hartverscheurend de oproep gedaan aan moeder en zoon om naar elkaar om te zien. Opmerkelijk en uitnodigend vind ik dat dit gezongen wordt door een koor, en niet een solist.
Het laatste muziekstuk dat ik eraan toegevoegd heb, heb ik geselecteerd vanwege de eenvoudige schoonheid ervan. zeker na het muzikale geweld van het vorige. Daarnaast vooral om de manier waarop de muziek beweging vertolkt. De toekomst in. Vooral als er een paar tikken percussie of piano klinken. Met het voltooien van de lijdensweg is niet echt een bestemming bereikt, maar een onwaarschijnlijke mogelijkheid tot opstaan en verder trekken.
Veel plezier met het luisteren en ik ben benieuwd naar wat wordt toegevoegd!
Erwin Landman
Winterdagje is de opvolger van Herfstdagje. Miniatuurtjes om de lezer een hart onder de riem te steken in Corona tijd. Twee keer in de week: op dinsdag en op vrijdag. Naast de inmiddels vertrouwde schrijvers: Tirtsa Liefting, Matty Metzlar, Tim Smid en Evert Jan Veldman, zijn vier gastcolumnisten gevraagd: Alexandra Matz, Erwin Landman, Marieke Laauwen en Arjen Zijderveld.
