Rust als een kans
God keek naar alles wat hij had gemaakt en zag dat het zeer goed was. Het werd avond en het werd morgen. De zesde dag. Zo werden de hemel en de aarde in al hun rijkdom voltooid. Op de zevende dag had God zijn werk voltooid, op die dag rustte hij van het werk dat hij gedaan had. God zegende de zevende dag en verklaarde die heilig, want op die dag rustte hij van heel zijn scheppingswerk. (Genesis 1: 31 – 2: 3)
Er zullen maar weinig onder ons zijn die niet ooit tegen de ingewikkelde balans tussen werk en rust zijn aangelopen. Soms door oorzaken van buitenaf, maar misschien nog wel vaker door een druk of worsteling van binnenuit.
Volgens mij is het een thema van alle tijden. Een thema wat we ook in de Bijbel tegen komen, ja zelfs helemaal aan begin. Het eerste wat we over God lezen is dat hij werkt én rust, beide even goed als wel noodzakelijk. Beide horen bij het leven zoals God dat heeft bedoeld. Hij heeft ons gemaakt om te werken en te groeien, om te genieten en te ontspannen, om te rusten en om door dat alles heen hem te eren.
In ons werk lijken we op God die werkt, onze gaven en talenten komen tot ontplooiing en wasdom en ons werk draagt bij aan de bloei van Gods wereld en onze naasten. Tegelijk wordt ons mens-zijn niet slechts bepaald door wat we doen, maar ten diepste door wie we zijn. We zijn mensen gemaakt naar het beeld van God en dat betekent dat rust en ontspanning er dus ook ten volle bij horen. Niet als een noodzakelijk kwaad, maar juist als een kans. Ontspanning en rust helpen ons te genieten, ons te verwonderen en het leven niet alleen te beschouwen als een opdracht, maar ook als een geschenk.
Persoonlijk vind ik dat nog een behoorlijke uitdaging. Waar Descartes zei ‘ik denk dus ik ben’, leeft bij mij soms onbewust het idee ‘ik werk dus ik ben’ of zelfs ‘ik ben wat ik doe’. Niet gek dus dat rusten of ontspannen dan in eerste instantie vaak juist onrust met zich mee brengt. Het vraagt om loslaten, een stukje overgeven; een les in het leven ervaren als een geschenk (wat ik dus ook niet altijd kan controleren).
En die Bijbelse waarheid ‘het is zaliger te geven dan te ontvangen’, die ik als kind leerde…? Inmiddels moet ik concluderen dat het omgekeerde vaak nog veel lastiger is. Want eerlijk is eerlijk… waar zorgen voor een ander toch vaak een gevoel van voldoening geeft, maakt zorg ontvangen vaak eerder ongemakkelijk. Maar wat zegt dat eigenlijk?
Tot slot, volgens de theoloog Miroslav Volf kunnen we in scheppingsverhaal twee soorten rust herkennen: rust als herstel en rust als vieren en feesten. Het laat zien dat rust niet alleen een manier om daarna weer aan de slag te kunnen (iets wat ten dienste staat van ons werk), maar dat rust een waarde in zichzelf heeft. In rust als vieren laten we de goedheid van God en zijn wereld tot ons komen en vieren we zijn zegeningen.
Juist in deze tijd waarin er weer meer kan en onze agenda’s zich rap vullen, is het een uitdaging om beide vormen van rust een plek te geven. Tegelijk hebben we de afgelopen tijd misschien wel meer dan ooit ervaren hoe noodzakelijk en waardevol beide zijn.
ds. Tirtsa Liefting
