Choral Evensong op Pinksteren

Op 19 mei verzorgt Choral Voices onder leiding van Daniel Rouwkema de Evensong van deze eerste Pinksterdag. Voorganger is pastoor Wietse van der Velde van de Oud Katholieke parochie Groningen, organist is Mannes Hofsink.

‘Kom, Heilige Geest, vervul de harten van uw gelovigen en ontsteek in hen het vuur van uw liefde,’ zo begint een bekend gebed uit de katholieke traditie. Vuur, begeestering, liefde; het komt allemaal terug in de muziek van deze Evensong, met veel 20^ste eeuwse componisten maar ook een stukje gregoriaans.

‘Ever forming in the Church the mind of Christ,’ dat is de Heilige Geest volgens dichter Timothy Rees in de hymne Holy Spirit ever dwelling.  Herbert Howells schreef deze muziek in de jaren ’30 speciaal voor de chapel choirs van public schools. Deze schoolkoren kunnen wel wat aan; heel simpel is de melodie niet, en ook niet zo opgewekt als de meeste Pinksterliederen.  Maar het is dan ook een grimmige wereld, waarin de Geest volgens Rees opereert. En ons aanspoort tot onvermoeibare strijd, ‘ceaseless strife’.

Herbert Whitton Sumsion (1899-1995) begon net als Herbert Howells zijn muzikale carriere in het koor van Gloucester Cathedral, waar hij al op zijn zeventiende assistent organist werd en uiteindelijk organist en koordirigent. Hij nam daarmee ook de verantwoordelijkheid over voor het Three Choirs Festival waar grote tijdgenoten als Kodály, Elgar, Vaughan Williams, Holst, Howells en Finzi regelmatig hun opwachting maakten. Met name de laatste drie werden vrienden voor het leven. Het Magnificat and Nunc dimittis in G majeurschreef Sumsion in1942. Een liefelijk en vlot Magnificat, waarin een hoofdrol is weggelegd voor de lichtere stemmen van sopraan en tenor. Zij nemen in beide canticles beurtelings het voortouw – dus niet, zoals zo vaak, de mannen in het Nunc en de vrouwen in het Magnificat. Waarbij de cadans van dat laatste werk haast uitnodigt om zachtjes mee te wiegen.

De hymns van vandaag, Be present, Spirit of the Lord en Come down o Love Divine zijn bekende melodieën van respectievelijk Charles Hubert Parry en Ralph Vaughan Williams.

Cantate Domino, oftewel psalm 98 ‘zing de Heer een nieuw lied’ is al door heel veel componisten op muziek gezet. Dat beveelt de psalm immers aan. Bij John Rutter werd het een van zijn schaarse a capella werken, waarvan hij zelf zegt dat ze variëren van ‘very simple to fairly challenging’.  Cantate Domino behoort waarschijnlijk tot die laatste categorie: geen gemakkelijk zalfje voor de oren, maar veel wringende akkoorden in een stevig tempo tot aan het omineuze ‘ for He cometh  to judge the earth’. Dan klinkt opeens een  gregoriaanse melodie:  Veni Creator Spiritu, bij ons bekend als ‘ Kom Schepper, Geest, daal tot ons neer.’ Deze hymne, van Hrabanus Maurus  uit de 9e eeuw n.C., wordt traditioneel gezongen bij de wijding van priesters, bisschoppen en kerken. En ook bij de verkiezing van een nieuwe paus – gelegenheden waarbij goddelijke inspiratie dringend gewenst is. Iets van die ernst klinkt door in de mineur akkoorden die Rutter aan het einde van elke regel toevoegt. Om dan toch weer te besluiten met: ‘loof de Heer.’  Want dat is goed – voor componisten en ook voor ons.