Aus der Tiefen – Cantatedienst

This content has been archived. It may no longer be relevant

Met J.S. Bachs Aus der Tiefen (BWV 131) en het Fürchte dich nicht van Johann Christoph Bach sluit ook de cantatedienst aan bij Allerzielen. Als solisten treden Matthijs Hoogendijk (tenor) en Roele Kok (bas) op. Het Cantate Consort en barokorkest staan onder leiding van Jelte Hulzebos. Ds. Evert Jan Veldman gaat voor.

Motet ‘Fürchte dich nicht’ Johann Christoph Bach (1642 – 1703)
J.C. Bach was de oudoom van J.S., organist in Eisenach en een van de meest talentvolle voorvaderen uit het muzikale geslacht Bach. Bij hem heeft J.S. de eerste kneepjes van het muziekvak geleerd.
Uit het zogenaamde Altbachische Archiv, een bundel met voornamelijk vocale werken van o.a. Johann Christoph, voeren we vandaag het motet Fürchte dich nicht uit. Het werk is geschreven voor een rouwplechtigheid en mogelijk in 1680 gecomponeerd. Evenals in cantate BWV 131 worden ook hier Bijbelteksten verbonden met een koraal, gezongen door de sopranen: het zesde couplet van ‘O traurigkeit o Herzeleid’ van Johann Rist (1641).

‘Aus der Tiefen’ BWV 131, J.S. Bach (1685 – 1750)
De cantate ‘Aus der Tiefen’ BWV 131 werd in 1707 gecomponeerd en is een van de eerste cantates van Bach. Hij was in die periode organist in Mühlhausen en men vermoedt dat de cantate is uitgevoerd in een dienst die werd gehouden naar aanleiding van een grote brand welke het grootste deel van de binnenstad van Mühlhausen verwoestte.
De tekst van de cantate bestaat uit de tekst van Psalm 130 en de strofen 2 en 5 van het lied ‘Herr Jesu Christ, du höchstes Gut’ van Bartholomäus Ringwald (1588).
De structuur van de cantate is anders dan we bij latere cantates gewend zijn; zo ontbreken bijvoorbeeld de recitatieven en lopen de verschillende delen in elkaar over zonder onderbreking.
De cantate is qua stijl sterk verwant met de koraalcantate zoals we die kennen van de Noord- Duitse componisten Tunder, Buxtehude en Bruhns. Dit geldt ook voor de instrumentale bezetting van viool en twee altviolen (vaak ook gamba’s) in plaats van de gebruikelijke viool 1 en 2 en één altviool.